Skazany na karę pozbawienia wolności nie zawsze musi odbyć całą karą. W przypadku dobrego sprawowania skazanego istnieje możliwość ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie z odbywania kary pozbawienia wolności. Przepisy prawa karnego szczegółowo regulują możliwość przedterminowego zwolnienia z zakładu karnego. Jakie zatem warunki musi spełnić skazany, aby ubiegać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie?
Na czym polega warunkowe przedterminowe zwolnienie?
Sąd może udzielić warunkowego przedterminowego zwolnienia w celu poddania skazanego próbie. Skazany może opuścić przedterminowo zakład karny pod warunkiem jednak, że będzie przestrzegać porządku prawnego, a w szczególności nie popełni ponownie przestępstwa. Czas pozostałej do odbycia kary stanowi okres próby, podczas którego warunkowe przedterminowe zwolnienie może zostać odwołane, co z kolei będzie skutkować powrotem skazanego do zakładu karnego.
Przesłanki warunkowego przedterminowego zwolnienia
Pierwszą przesłankę można określić jako pozytywną prognozę kryminologiczną wobec skazanego. Pod tym pojęciem należy rozumieć całościową ocenę postawy, zachowania i właściwości skazanego, a także okoliczności popełnienia przestępstwa, która będzie uzasadniać przekonanie, że skazany po zwolnieniu będzie przestrzegać porządku prawnego.
Drugą podstawową przesłanką jest odbycie przez skazanego co najmniej połowy kary. W odniesieniu do recydywistów oraz osób skazanych za najcięższe przestępstwa wymóg ten jest podwyższony.
Obie przesłanki muszą zostać łącznie spełnione. O ile przesłanka odbycia co najmniej połowy kary jest prosta do stwierdzenia, to już pozytywna prognoza kryminologiczna ma charakter ocenny.
Okres próby
Czas pozostałej do odbycia kary stanowi okres próby, który wynosi od 2 – 5 lat. Surowsze warunki dotyczące okresu próby uregulowane są w odniesieniu do recydywistów i sprawców najcięższych przestępstw.
W czasie okresu próby skazany pozostaje pod dozorem kuratora sądowego. Sąd może nałożyć na skazanego dodatkowe obowiązki związane z poddaniem go próbie.
Jeżeli skazany pomyślnie przeszedł okres próby, a także w czasie 6 miesięcy od jego zakończenia nie nastąpiło odwołanie warunkowego zwolnienia, to karę uznaje się za odbytą z chwilą warunkowego zwolnienia.
Ponowny wniosek po odwołaniu warunkowego przedterminowego zwolnienia
W przypadku odwołania warunkowego zwolnienia skazany może wnioskować o warunkowe przedterminowe zwolnienie dopiero po odbyciu roku kary od chwili powrotu do zakładu karnego. W przypadku kary 25 lat pozbawienia wolności i kary dożywocia powyższy wymóg podniesiony jest do pięciu lat.
Postępowanie w sprawie warunkowego przedterminowego zwolnienia
W celu uzyskania warunkowego przedterminowego zwolnienia należy złożyć do sądu penitencjarnego wniosek. Następnie sąd zleci administracji zakładu karnego sporządzenie opinii penitencjarnej o skazanym. Punktem kulminacyjnym jest przeprowadzenie posiedzenia sądu w zakładzie karnym, w czasie którego skazany jest wysłuchiwany przez sąd. W posiedzeniu sądu bierze udział również prokurator i przedstawiciel administracji zakładu karnego.
W przypadku nieuwzględnienia wniosku przez sąd, stornie przysługuje zażalenie do sądu wyższej instancji. Rozpoznanie zażalenia następuje na posiedzeniu sądu, ale już poza zakładem karnym.
Jeżeli sąd odmówi udzielenia warunkowego przedterminowego zwolnienia, to skazany na karę pozbawienia wolności nie przekraczającą 3 lat może złożyć kolejny taki wniosek po upływie 3 miesięcy od wydania postanowienia w sprawie. Skazani na kary przekraczające 3 lata pozbawienia wolności będą mogli złożyć kolejny wniosek po upływie 6 miesięcy od wydania postanowienia przez sąd.
Pamiętać należy, że sąd może, ale nie musi udzielić warunkowego przedterminowego zwolnienia. Ponadto sąd może udzielić warunkowego zwolnienia z tym zastrzeżeniem, że nastąpi ono po przejściu przez skazanego okresu przygotowawczego w zakładzie karnym, który może trwać do sześciu miesięcy. Obrońca we wniosku i zażaleniu, jak również podczas posiedzenia sądu może przedstawić argumentację na poparcie wniosku i aktywnie przyczynić się do uzyskania warunkowego przedterminowego zwolnienia.
Kancelaria Migała we Wrocławiu świadczy pomoc prawną z zakresu prawa karnego, w tym występuje jako obrońca przed sądami penitencjarnymi. W przypadku problemów w uzyskaniu warunkowego przedterminowego zwolnienia z zakładu karnego zapraszam do kontaktu.
Wpis powstał przy współpracy z Kancelarią Adwokacką AGK, która jest stałym współpracownikiem Kancelarii Migała we Wrocławiu.
