Frankowicze długo musieli czekać na definitywne rozstrzygnięcie spornych orzeczniczych przez pełną Izbę Cywilną Sądu Najwyższego. Uchwała miała być podjęta w 2022 r. Po licznych perturbacjach została podjęta w kwietniu 2024 r., a we wrześniu 2024 r. Sąd Najwyższy opublikował uzasadnienie do uchwały. Z uwagi na znaczenie omawianej uchwały warto raz jeszcze przyjrzeć się jej treści.
Co wynika z uchwały III CZP 25/22? Jakie znaczenie ma uchwała pełnego składu izby Sądu Najwyższego? Jak treść uchwały III CZP 24/22 wpłynie na treść wyroków w sprawach frankowych?
Stanowisko Sądu Najwyższego – treść uchwały III CZP 25/22
Sąd Najwyższy wydał uchwałę w pełnym składzie Izby Cywilnej i odpowiedział na 6 kluczowych pytań prawnych. Uchwała podsumowuje dorobek orzecznicy Sadu Najwyższego w sprawach frankowych i definitywnie rozstrzyga sporne kwestie. Sąd Najwyższy w pięciu punktach przedstawił ostateczne stanowisko w sprawie ważności umów frankowych i sposobu ich rozliczania po stwierdzeniu nieważności umowy kredytu.
Poniżej przedstawiam w prostych słowach jakie wnioski płynął z uchwały w sprawie III CZP 25/22:
- W przypadku stwierdzenia, że klauzule umowne dotyczące ustalania kursu wymiany waluty są wadliwe pod względem prawnym i nie wiążą stron umowy, sąd orzekający w sprawie nie może uzupełniać tych klauzul umownych poprzez wprowadzenie sposobu ustalenia kursu waluty na podstawie innych przepisów obowiązujących lub zwyczajów.
- W razie stwierdzenia, że na podstawie postanowień umowy nie można ustalić wiążącego strony kursu wymiany waluty, umowa przestaje wiązać strony w pozostałym zakresie (umowa jest nieważna w całości).
- Stronom umowy kredytu przysługują niezależne od siebie żądania zapłaty nienależnych świadczeń (teoria dwóch kondykcji). Bank nie może zatem odmówić zapłaty zwrotu zapłaconych rat przez kredytobiorcę w sytuacji, gdy kredyt nie został jeszcze spłacony.
- Bieg terminu przedawnienia dla roszczeń banku z tytułu kredytu rozpoczyna się od dnia następnego, po którym kredytobiorca zakwestionował ważność umowy kredytu.
- W przypadku stwierdzenia nieważności umowy kredytu, bank, jak i kredytobiorca, nie mogą żądać wynagrodzenia za korzystanie z kapitału kredytu lub innego rodzaju wynagrodzenia za okres od chwili spełnienia nienależnego świadczenia do chwili popadnięcia w opóźnienie w zwrocie tego świadczenia.
Znaczenie uchwały III CZP 25/22
Podjęcie uchwały w składzie pełnej Izby Cywilnej Sądu Najwyższego skutkuje wpisaniem jej do księgi zasad prawnych Sądu Najwyższego. Formalnie zatem treść uchwały jest wiążąca dla innych składów orzekających Sądu Najwyższego. Niezależnie od tego w jakim składzie liczebnym i personalnym będzie orzekać Sąd Najwyższy w kolejnej sprawie frankowej będzie musiał wydać wyrok zgodny z treścią opisanej uchwały.
Uchwała Sądu Najwyższego ma też znaczenie praktyczne dla orzekania przez sądy powszechne. Uchwała stanowi przejaw utrwalonej linii orzeczniczej, która w sposób jednorodny podchodzi do poszczególnych kwestii prawnych powstałych na kanwie spraw frankowych. Sądy powszechne nie są formalnie związane treścią omawianej uchwały Sądu Najwyższego.
W praktyce jednak sądy powszechne muszą dostosować się do poglądów Sądu Najwyższego. Skutek taki nastąpi z jednej strony z uwagi na autorytet Sądu Najwyższego, z drugiej z uwagi na możliwość zaskarżenia wyroku sądu powszechnego do Sądu Najwyższego, gdzie orzeczenia muszą pozostać zgodne z treścią uchwały III CZP 25/22.
Podsumowanie
Uchwała pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego potwierdza dominującą linię orzeczniczą innych składów orzekających w Sądzie Najwyższym. Treść uchwały jest zgodna również z dominującą linią orzeczniczą sądów powszechnych. Zagadnienia rozstrzygnięte w uchwale nie zmieniają wcześniejszych poglądów lecz potwierdzają je i umacniają. W aktualnym stanie prawnym brak jest już argumentów prawnych dla kwestionowania żądań frankowiczów.
Kancelaria Migała we Wrocławiu specjalizuje się w pomocy frankowiczom. Więcej na temat spraw frankowych możecie przeczytać tutaj, a także w innych wpisach na blogu. Bezpłatnie przeanalizuję Waszą umowę kredytu. Następnie indywidualnie ustalimy dogodne warunki współpracy i rozpocznę dochodzenie Waszych roszczeń na drodze sądowej. Zapraszam do kontaktu.
