Przedsiębiorcy zmagają się obecnie z wysoką inflacją oraz ze wzrostem cen energii. W poprzednim wpisie wskazałem jak można zabezpieczyć się przed ryzkiem wynikającym z inflacji. W dzisiejszym wpisie chciałbym przekazać kilka porad jak przedsiębiorca może bronić się przed nieuczciwymi podwyżkami cen energii elektrycznej.
Umowy na czas określony a podwyżki cen
Skutki kryzysu gospodarczego i energetycznego uzasadniają podwyżki cen dostarczanej energii. Warto jednak pamiętać, że przedsiębiorcy w celu zapewnienia sobie stabilnej i atrakcyjnej ceny na dostawę energii zawierali z przedsiębiorstwami energetycznymi umowy na czas określony. Podstawowym elementem takiej umowy jest czas związania umową oraz cena energii. Umowa zawarta na czas określony przynosi korzyści obu stroną. Odbiorca ma zapewnioną dostawę energii po określonej cenie, a dostawca ma zapewniony zbyt energii na określonym poziomie w z góry określonym czasie. Ryzyko związane ze zmianą cen energii jest dzielone na obie strony.
Podkreślić należy, że przedsiębiorcy, którzy nie zadbali o zawarcie umów na czas określony nie będą mieli możliwości kwestionowania cen energii. W odniesieniu do takich sytuacji pozostaje liczenie na interwencję rządu w taryfikator cen i ewentualne prowadzenie negocjacji z dostawcą. Odmiennie kształtuje się sytuacja podmiotów, które zawarły umowę na czas określony.
Postępowanie dostawców energii
W ogólnych warunkach umów dostawcy energii zastrzegają dla siebie prawo do zmiany umowy. Uprawnienie do jednostronnej zmiany umowy, czy też ogólnych warunków umów nie budzi wątpliwośći w odniesieniu do zmian nie wpływających na zakres praw i obowiązków stron umowy. W szczególności nie budzi sprzeciwu zawarcie uprawnienia do zmian umowy w celu dostosowania jej treści do zmienionych powszechnie obowiązujących przepisów prawa. Uprawnienie to jednak nie może mieć charakteru blankietowego pozwalającego na dowolne zmiany.
Standardem umownym jest również, że w przypadku zmiany umowy (podwyżki cen) odbiorca energii może wypowiedzieć umowę. W przeciwnym wypadku zgodnie z ogólnymi warunkami umów przyjmuje się, że umowa wiąże strony w zmienionej treści. O znaczeniu ogólnych warunków umów pisałem tutaj. Opisane rozwiązanie prawne w praktyce sprowadza się do zasady „płać lub rezygnuj”. Większość przedsiębiorstw zwłaszcza produkcyjnych nie może obyć się bez energii, co czyni możliwość wypowiedzenia umowy fikcją.
Dostawcy energii w celu dokonania zmiany ceny umowy powołują się na postanowienia ogólnych warunków umów. Przedsiębiorstwa energetyczne mają bowiem w danym regionie monopol na dostawę energii, a na dodatek występują z silniejszej pozycji. Podwyżki cen energii mogą dotyczyć przyszłych rozliczeń, a nawet mogą wystąpić z datą wsteczną. W takich sytuacjach często jednym rozwiązanym pozostaje obrona swoich racji na drodze sądowej.
Droga sądowa
W przypadku wątpliwości co do zasadności działania dostawcy energii należy rozważyć możliwość wystąpienia na drogę sądową. Działanie takie powinno być poprzedzone jednak dokładną analizą umowy, aneksów i ogólnych warunków umowy. Doświadczony prawnik pomoże ocenić zasadność wytoczenia powództwa i skuteczność dochodzenia praw na drodze sądowej. Z pewnością prowadzenie sporu z dostawcą energii nie będzie łatwe i szybkie, dlatego nieodzownym jest wystąpienie jednocześnie z wnioskiem o zabezpieczenie roszczeń sprowadzającym się do zapewnienia bieżącej dostawy energii po ustalonych wcześniej cenach w czasie toczenia sporu sądowego. Wydane przez sąd postanowienie o zabezpieczeniu roszczeń skutecznie uchroni przedsiębiorcę od samowolnych działań dostawcy energii. Późniejsze zgłaszanie skarg do Urzędu Regulacji Energetyki na niewiele się zda, stąd należy pamiętać o rzetelnym sporządzeniu pozwu wraz z wnioskiem o zabezpieczanie.
Argumentacja prawna
Sąd rozważając roszczenia stron zbada m.in. okoliczności zawarcia umowy, treść wszystkich załączników do umowy, ekonomiczną zasadność dokonania podwyżki, a także procedurę dokonywania zmian w umowie. Argumentacja przedsiębiorcy powinna iść w kierunku wykazania, że umów należy dotrzymywać, a jednostronne zmiany umowy zawartej na czas określony niweczą zasadność ich zawierania. Przydatne w sporze będzie powołanie się na zasadę pierwszeństwa treści umowy przed wzorcami umów, a także inną zasadę prawa cywilnego, a to że niezgodności w umowie interpretuje się na niekorzyść podmiotu, który ją zredagował.
Podsumowanie
Ostatecznie decyzja o wystąpieniu na drogę sądową musi być oparta o rachunek opłacalności przedsięwzięcia z uwzględnieniem kosztów prowadzenia sporu sądowego, a przede wszystkim czasu niezbędnego na uzyskanie wyroku. Każda umowa i sytuacja wymaga indywidualnego potraktowania. Może się bowiem okazać, że lepszym rozwiązaniem jest prowadzenie negocjacji z dostawcą. Wszystko jednak musi być przemyślane, a zgoda na nową stawkę nie może prowadzić do zrujnowania przedsiębiorstwa. Konieczne jest więc wytrzymanie presji i podjęcie świadomej decyzji.
Kancelaria Migała we Wrocławiu specjalizuje się w prowadzeniu sporów pomiędzy przedsiębiorcami w zakresie szeroko rozumianego prawa cywilnego, jak również pomaga w bierzącej działalności firm. Zapraszam do kontaktu.
