W dobie szalejącej inflacji coraz więcej przedsiębiorców zastanawia się jak chronić swoje dochody. W przypadku zawierania nowych umów skutecznym rozwiązaniem będzie zawarcie w nich klauzuli waloryzacyjnej, która pozwoli na wprowadzenie mechanizmu prawnego służącego ustalaniu wartości świadczenia pieniężnego na ekwiwalentnym poziomie. Rozwiązanie to ma szczególne znaczenie w odniesieniu do umów długoterminowych. Innym rozwiązaniem może być ustalenie ceny w walucie obcej.
Waloryzacja – co to oznacza?
Waloryzacja świadczenia pieniężnego polega na ustaleniu wzrostu wartości świadczenia, w sytuacji gdy zmienia się siła nabywcza pieniędzy w czasie trwania umowy. Waloryzacja prowadzi zatem do zachowania realnej wartości świadczenia pieniężnego na niezmienionym poziomie. W konsekwencji zmieniające się okoliczności gospodarcze nie będą wpływać na początkową wartość świadczenia ustalonego w umowie.
Waloryzacja ustawowa
Waloryzacji świadczenia pieniężnego z umowy można dochodzić na drodze sądowej w oparciu o przepisy Kodeksu cywilnego. Od razu jednak należy zaznaczyć, że nie jest to optymalne rozwiązanie z uwagi na czas i koszty związane z prowadzeniem sporu sądowego. Ponadto z ustawowej waloryzacji świadczenia będą mogły skorzystać jedynie osoby fizyczne nie prowadzące działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy co do zasady nie mogą dochodzić na drodze sądowej waloryzacji świadczenia pieniężnego, a jedyny wyjątek stanowi tutaj możliwość powołania się na wystąpienie siły wyższej.
Klauzula waloryzacyjna
Przedsiębiorcy sami powinni zadbać o waloryzację świadczenia w umowie. Służyć temu będzie zawarcie prawidłowo sformułowanej klauzuli waloryzacyjnej, która będzie skuteczna prawnie. Klauzula waloryzacyjna powinna wprost wskazywać miernik o jaki będzie następować waloryzacja. Najczęściej jest to wskaźnik inflacji (precyzyjniej mówiąc wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych GUS), cena złota, kurs waluty obcej (np. dolar amerykański, euro). Co więcej klauzula powinna działać automatycznie bez konieczności aneksowania umowy lub składania dodatkowych oświadczeń w przedmiocie waloryzacji. Dla zachowania przejrzystości i równowagi umownej wskazanym jest też ustalenie okresów po jakich będzie następować waloryzacja świadczenia pieniężnego.
Podsumowanie
Klauzula waloryzacyjna wprowadzana jest do umów długoterminowych, takich jak umowa najmu, dzierżawy, dostawy, czy też umów ramowych. Jednakże w przypadku transakcji jednorazowej o znacznie odroczonym terminie zapłaty klauzula waloryzacyjna również powinna mieć zastosowanie. Z przezorności warto zatem zadbać o waloryzację świadczenia, przy czym dla przedsiębiorców działających w niespokojnych czasach jest to nieodzowny warunek umowy.
Kancelaria Migała we Wrocławiu świadczy usługi z zakresu obsługi prawnej firm, w tym sporządza i opiniuje umowy. Zapraszam do kontaktu.
